Czym jest metoda analityczno-punktowa wartościowania pracy?
Metody analityczno-punktowe wartościowania pracy, to bardzo popularne narzędzia badania wartości stanowisk pracy.
Metoda wartościowania pracy – system analityczno-punktowy – pozwala nam na:
- analizę pracy na danym stanowisku,
- analizę wybranych czynników /kryteria wartościowania/ wpływających na trudność, a co za tym idzie, wartość stanowiska pracy,
- ustalenie stopnia trudności w poszczególnych obszarach badania /kryteriach wartościowania/,
- możliwość porównywania wyników /w poszczególnych kryteriach/ dla całej analizy stanowiska – umożliwia nam to system punktowy.
Metoda wartościowania – tradycyjna
Wartościowanie analityczno-punktowe posiada aktualnie dziesiątki, jeśli nie setki odmian metod wartościowania pracy. Wiele Organizacji projektuje dla siebie i utrzymuje w ścisłej tajemnicy takie narzędzia, będące dla nich elementem budowania przewagi konkurencyjnej w zakresie zarządzania personalnego.
Można jednak wyróżnić dwa dominujące trendy:
- metoda wartościowania – tradycyjna – posiada około 10-14 kryteriów wartościowania. Kryteria wartościowania posiadają skale punktowe /często od 3-5 poziomów oceny w danym kryterium/. Posiadają wagi punktowe. Punktacja jest odrębna dla każdego kryterium.
Uwaga: metoda, w której mamy system tabel punktowych – przypominająca matryce – może być często rozwianiem tradycyjnym, gdzie kryteria są niezależne od siebie, a są jedynie prezentowane tabelarycznie dla celów lepszej czytelności danych i szybkości procesu wartościowania.
Metoda wartościowania tradycyjna, a system macierzowy
- metody wartościowania – system macierzowy – podobnie, jak powyżej, z tą różnicą, że kryteria wartościowania współzależą od siebie. Analiza jest dokonywana łącznie.
Przykładem może być:
Kryterium A – Podejmowanie decyzji oraz Kryterium B – zakres obszaru decyzyjnego.
Te kryteria są z jednego obszaru merytorycznego i powinno się je analizować łącznie.
W metodzie tradycyjnej każde z tych kryteriów jest:
- analizowane osobno,
- wartościowane osobno,
- dostaje niezależną punktację.
Łatwo zatem o nieścisłość lub wybiórcze podejście do danego obszaru wartościowania.
W metodzie z systemem macierzowym, analiza współzależnych obszarów jest prowadzona jednocześnie, a wynik punktowy jest wektorem ustalonych zależności i stopnia nasilenia poszczególnych kryteriów.
Wartość punktowa jest wynikiem analizy danego obszaru i poziomu spełnienia 2 do 3 kryteriów jednocześnie. Wartościowanie bardzo dokładne i doskonale oddające specyfikę danego stanowiska.
Sposób stosowania metod analityczno-punktowych bywa bardzo różny. Najczęstsze sposoby to:
- praca komisji ds. wartościowania – 4-8 osób /specjalistów i ekspertów z kilku dziedzin/,
- praca komisji ds. wartościowania – duża komisja 14-20 osób, w tym często przedstawiciele związków zawodowych – bardzo trudna i czasochłonna praca.
Inne systemy i metody wartościowania:
Ankietowa metoda wartościowania pracy – wypełnione ankiety są zbierane, a ich wyniki stanowią podstawę do decyzji komisji lub zespołu projektowego. System prowadzony poprawnie da szybkie i bardzo dobre wyniki. W przypadku popełnienia błędów metodologicznych lub niskiej wiedzy koordynatora wartościowania – wyniki słabe, a cały proces nieudany.