Przywództwo i rozpoznawanie ról oraz predyspozycji w zespole

• Czym jest przywództwo?
• Jakie mogą być naturalne role w zespole?
• Zarządzanie naturalnymi rolami a system MBO
• System motywacyjny a naturalne role w zespole

Czym jest przywództwo?

Przywództwo w zespole to szczególny rodzaj kierowania zespołem oparty na autorytecie i cechach osobowych osoby kierującej. Przywództwo może się pojawić w sposób formalny i nieformalny i nie zawsze jest związane z osobą kierującą. Przywództwo polega na motywowaniu i kierowaniu grupą ludzi w celu osiągnięcia- to bardzo ważne – wspólnych celów. Celów akceptowanych zarówno przez organizację, przełożonego jak i zespół którego te cele dotyczą. Przywództwo wymaga posiadanie odpowiednich umiejętności więc oraz co bardzo ważne cech osobowościowych lidera, osoby przewodzącej. Umiejętności te konieczne są do komunikacji, budowania zaangażowania, tworzenia wspólnych wartości, wspierania członków zespołu, inspirowania, tworzenia wspólnej orientacji dla realizacji celu w jakim  powstał ten zespół.

Jeśli potrzebujesz wsparcia w tym temacie – zobacz nasze oferty

menedżera, doradcy, trenera, diagnosty, coacha
powiązane z tym wpisem oferty naszej grupy doradców i trenerów

Przywództwo
Czy potrafisz rozpoznać predyspozycje  w zespole?

Najważniejsze elementy sprawowania roli lidera i przewodzenia w zespole to:

– wizja i cel- Określenie wizji i celu, wizja i cel powinny być motywacyjne i angażujące dla zespołu, z tego również wynika iż powinny być akceptowane przez członków zespołu.

-motywacja i inspiracja- jedną z podstawowych cen lidera jest umiejętność rozpoznawania potrzeb członków zespołu, umiejętność ich motywowania, inspirowania, tworzenia wspólnych wartości, angażowania.

– zarządzanie w zespole – przywództwo to nie tylko cechy osobowości oraz miękkie umiejętności to również konieczna i niezbędna wiedza w zakresie zarządzania. Lider jest po to aby w motywacyjny sposób realizować cele jakie wyznaczono dla danego zespołu. Konieczna zatem będzie wiedza w zakresie planowania, organizacji pracy, zdolność analizy wyników, umiejętności delegowania, kontroli, koordynacji działań, prowadzenia działań usprawniających.

– zarządzanie emocjami – przywództwo, bycie liderem zespole, to uważność, empatia. Te cechy pozwalają na budowanie zaangażowanych relacji w zespole, rozumienie potrzeb innych członków, odpowiedni dobór motywacji oraz tempa rozwoju dla poszczególnych jej członków.

– zdolność podejmowania decyzji – proces zarządzania, jego specyfika, to głównie podejmowanie decyzji. Osoba kierująca podejmuje decyzję, ponosi za nie odpowiedzialność zarówno biznesową jak i społeczną a w niektórych przypadkach również odpowiedzialność moralną. Ważną cechą lidera przywódcy jest odwaga do podejmowania decyzji połączona z umiejętnością prawidłowej oceny sytuacji, analizy, minimalizowania zbędnych ryzyk.

– zarządzanie konfliktem– jako osoba kierująca, zarządzające a tym bardziej lider czy osoba przechodząca w zespole wymaga umiejętności niwelowania wystąpienia konfliktu. Są przypadki w których konfliktu nie da się uniknąć w takich przypadkach jest to umiejętność zarządzania konfliktem, umiejętność rozwiązywania sytuacji konfliktowych. Są również sytuacje w nowoczesnym zarządzaniu w których konflikt- na poziomie strategicznym, na poziomie decyzyjnym- jest celowy i wskazany. Ma charakter twórczy, skłania do inspiracji, poszukiwania nowych rozwiązań. Mówimy o konflikcie który jest kontrolowany, właściwie zarządzany- lepszym określeniem byłoby zarządzanie różnicom pomysłów.

– Rozwój i mentoring – nowoczesny menedżer powinien zapewnić w zespole działania rozwojowe, mogą to być indywidualne programy rozwojowe, szkolenia grupowe, procesy wdrożeniowe takie jak onboarding, coaching, mentoring. Przełożony – lider – może występować w tej roli osobiście jako trener lub mentor lub zapewnić odpowiednich członków zespole lub zasoby które pozwolą wesprzeć rozwój członków jego zespołu.

 – autorytet i przykład osobisty -w przypadku lidera trudno mówić o wskazaniu go formalnym. Formalnie można wybrać kierownika menadżera dyrektora jako element struktury organizacyjnej, liderem zostaje się w przypadku kiedy zespół akceptuje osobę lidera i wspólnie z nim działa. Odpowiednie cechy lidera oraz autorytet jak i tworzy będą uprawniały go do tego iż to właśnie on tym liderem będzie. Autorytet nie jest możliwy do wskazania autorytet jest wypracowywane w trakcie pracy z zespołem.

Jakie mogą być naturalne role w zespole?

Poniżej 8 typowych ról jakie ludzie przyjmują w sposób naturalny w zespole. Role te wynikają z naturalnych predyspozycji osobowościowych oraz cech tych osób. Nie jest możliwe wskazanie że dana osoba ma pełnić daną rolę jeśli ta osoba nie posiada odpowiednich ku temu predyspozycji. Taka rola z góry będzie skazana na niepowodzenie. Umiejętnością przywódcy jest odpowiednie rozpoznawanie tych ról tak aby właściwie zorganizować pracę zespołu, przydzielić zadania, dobrać czynniki motywacyjne dla poszczególnych osób. Ma to również znaczenie w doborze odpowie mniej komunikacji i sposobie delegowania zadań. Wiedza w zakresie naturalnych ról w zespole, umiejętność ich rozpoznawania,  pozwala tworzyć zespół,  w którym znajdą się zarówno osoby przewodzące tym zespołem, osoby o predyspozycjach organizacyjnych, jeśli zachodzi taka konieczność to osoby o predyspozycjach twórczych, eksperci, osoby wspierające, sprawni realizatorzy zadań.

Lider – Osoba przewodząca w zespole, o zdolnościach wyżej opisanych, potrafiąca zarządzać zespołem, inspirować i motywować zespół, angażować do odpowiedniego działania, tworzyć motywacyjną atmosferę pracy, tworzyć system wartości integrujący zespół.

Koordynator –  posiada wiedzę w zakresie technik zarządzania realizacją danego zadania, celu, projektu. Zna techniki określania priorytetów, harmonogramowania, zarządzania projektem. Jego rola polega na koordynacji procesu w zakresie podziału zadań, kontroli czasu, kontroli zaawansowania prac, wskazywaniu odchyleń, organizacji koniecznych działań usprawniających.

Innowator – Osoba kreatywna, poszukująca innowacji, nowych rozwiązań, elastycznie podchodząca do procesów zmiany i stosowania nietypowych rozwiązań. Jest często pomysłodawcom, pomaga w doskonaleniu już istniejących procesów

Ekspert – posiada wiedzę specjalisty doświadczenie w danej dziecinie posiada wiedzę z innych dziedzin pokrewnych jest źródłem wiedzy fachowej dla zespołu. To do niego zespół zwraca się o radę lub wskazanie optymalnego sposobu działania wykonania danego zadania, wykonania działań kontrolnych

Facylitator – doskonale prowadzi spotkania, uzgodnienia, narady, pomaga w uzyskaniu wypowiedzi informacje od każdego członka zespołu, pomaga przekazaniu argumentów. Rola ta szczególnie przydatna w przypadku zespołów gdzie mamy do czynienia z ekspertami oraz osobami o mniejszych zdolnościach interpersonalnych

Organizator – Osoba która dba o szczegóły i zapewnia iż zadania cele projekty są właściwie zorganizowane, ustalone priorytety, są zorganizowane właściwe zasoby do realizacji danego zadania. Osoba przejawiająca naturalną skłonność do organizacji koniecznych zasobów.

Mediator – osoba która doskonale przeciwdziała powstawaniu konfliktów, potrafi godzić interesy różnych stron, pomaga w procesie uzgodnień negocjacji, również w rozwiązywaniu już powstałych konfliktów. Wynika to z jej umiejętności interpersonalnych oraz podejścia do innych osób.

–  Skupia się na realizacji pomysłów. Potrzebuje jasno określonych celów i zadań w takich warunkach będzie pracował najbardziej efektywnie gdzie będzie mógł skupić się na wykonaniu podanego mu celu i zadania.

Naturalne role powyżej opisane mogą zmieniać się w zależności od zespołu w jakim znajduje się dany pracownik od kontekstu projektu. Wiele nowoczesnych zespołów w sposób świadomy zarządza poszczególnymi rolami opierając się na naturalnych predyspozycjach osobowościowych członków zespołu.

Czy ról zespołowych można się nauczyć?

Tak ról zespołowe można znaczący sposób się nauczyć, można uczyć się tego poprzez szkolenia i treningi, niezwykle ważnym jest znajomość własnych predyspozycji osobowościowych, jakie mamy predyspozycje do których ról, a w których rolach będziemy się męczyć a nasze działania będą nieskuteczne.

Zarządzanie naturalnymi rolami a system MBO

Lider w zespole powinien prawidłowo odczytywać predyspozycję członków swojego zespołu. Jeśli nie ma takich umiejętności i doświadczenia może posłużyć się zaawansowanymi testami osobowości, testami pozwalającymi identyfikować predyspozycje do określonych ról. W ten sposób lider zapewni odpowiedni proces prawidłowego delegowania, dostosowania komunikacji, sposobu kontroli i oceny, do naturalnych predyspozycji pracownika i roli jaką pełni.

Jeżeli stworzymy zespół złożony głównie z mediatorów i braknie w nim koordynatora i lidera- braknie w tym zespole takich kompetencji to zespół może mieć problem z orientacją na cel terminowym i prawidłowym realizowaniem zadania. Zespół zapewne zapewni przyjazną atmosferę pracy rozumienie potrzeb każdego z członków lecz może nie przyłożyć wystarczającej uwagi do terminów oraz wskaźników określających efektywność realizacji danego zadania.

Wynika z tego iż bardzo istotnym jest aby w każdym zespole znalazł się lider, osoba o predyspozycjach  przywódczych, osoba ta jednak zasadniczo powinna mieć twarde kompetencje, umiejętności w zakresie zarządzania, rozumienia celu, umiejętności analizowania efektywności wykonania.

System zarządzania przez cele MBO – zdecydowanie preferuje liderów, przywódców którzy jednocześnie potrafią doskonale zarządzać i również  posiadają umiejętności liderskie  co w zdecydowany sposób podnosi efektywność zespołu.

W systemie MBO powinniśmy skupić się w pierwszej kolejności na kompetencjach osoby stojącej na czele zespołu, zapewnić jej odpowiednią wiedzę zarządczą – jest to absolutnie osiągalne na poziomie odpowiednich szkoleń oraz zapewnić jej odpowiednią wiedzę i praktyczne umiejętności w zakresie bycia liderem. Tu ważna uwaga- podstawowe predyspozycje lidera mogą być niewystarczające do efektywnego zarządzania zespołem i przywództwa. Warto skorzystać z rozwoju, odpowiednich szkoleń i treningów menedżerskich które pozwalają doskonalić umiejętności w zakresie: komunikacji interpersonalnej, psychologii motywacji, zarządzania emocjami, rozpoznawania naturalnych typów osobowości, tworzenia i zarządzania odpowiednimi rolami członków zespołu. Oczywiście rozwój również dotyczy umiejętności i rozumienia własnej osoby jako lidera. W jaki sposób ja jako lider, menedżer, kierownik, dyrektor współpracuje w zespole innych menedżerów. To jedna z najtrudniejszych umiejętności określenia odpowiedniej roli zespole które złożone jest z samych menedżerów. Nie będzie prawdą iż jeżeli jest to zespół samych menedżerów to wszyscy są liderami w tym zespole. Są owszem w własnych zespołach ale w zespole menedżerskim mogą przyjmować inne role lub inne role powinny im być wyznaczone z uwagi na istotę procesu zarządzania wynikającą ze strategii firmy.

System motywacyjny a naturalne role w zespole

Jak można łatwo zauważyć różne role w zespole będą charakteryzowały nam osoby o różnych predyspozycjach i stylach osobowości. Może to dotyczyć sposobu komunikacji, czynników motywacyjnych, organizacji pracy, orientacji na celu, orientacji na relacjach, predyspozycjach analitycznych, predyspozycjach interpersonalnych, chęci dominowania, potrzebie osiągania sukcesów lub wycofaniu się do roli wykonawcy, osoby wspierającej, dobrego realizatora.

Nowoczesne lider potrafi w ramach rozmów, w tym rozmów rozwojowych poznać członków swojego zespołu dobrać odpowiednio czynniki motywacyjne. Mówimy tu przede wszystkim o czynnikach o charakterze społecznym organizacyjnym. Są osoby dla których bardzo ważna będzie częstotliwość rozmowy, sposób rozmowy, docenienie ich pracy, pozytywne relacje, działania integracyjne, spójność wartości osobistych z wartościami firmy, równowaga życia prywatnego i zawodowego, rozwój osobisty i zawodowy w zakresie kariery. Będą również osoby dla których istotną motywacją będą czynniki materialne w tym finansowe płacowe. Rozumienie tych potrzeb oraz możliwość właściwego motywowania różnych osób będzie zwiększała ich integracje, zaangażowanie i co ważne zadowolenie zrealizowanej pracy zajmowanej roli.

Rozwój menedżerów ich umiejętności w zakresie przywództwa i bycia liderem.

Rozwój menedżerów jest realizowany poprzez następujące procesy:

• cykle szkoleń
• akademie menedżerskie
• rozmowy rozwojowe
• ocena 360
• mentoring
• coaching
• gry menedżerskie
• rozwój indywidualny

Rozwój menedżerski jest połączony z szeregiem działań wynikających ze strategii i polityki personalnej. Takie działania rozpoczynają się już na etapie planowania stanowiska pracy, procesu rekrutacji, odpowiedniego stawiania wymagań rekrutacyjnych, odpowiedniego wizerunku pracodawcy który zachęca odpowiednich kandydatów do składania swoich aplikacji, kolejnym etapem będzie rzetelnie i prawidłowo przeprowadzony proces rekrutacji, proces w którym jesteśmy w stanie stwierdzić predyspozycje i umiejętności menedżera oraz jego możliwości rozwoju. Polityka personalna to również odpowiednie systemy wartości spójne z celami firmy z jej misją oraz celami strategicznymi. Kluczową rolę na pewno odgrywa zróżnicowany system oceny, identyfikacji predyspozycji, potencjału, talentów wśród pracowników i menedżerów. Kolejnym elementem wspierające sposoby bardzo istotne kadrę menadżerską będzie odpowiednie system motywacyjny w tym oczywiście system motywacji płacowej, system premiowania i nagradzania z którego menedżer może czerpać poza korzyścią finansową również informacje co jest istotne dla organizacji jakie są jego cele, system motywacyjny menedżerów to również inne czynniki pozafinansowe. Szczególnie ważnym czynnikiem wspierającym kulturę liderów i przywództwa w zespołach jest kultura organizacyjna. Kultura organizacyjna jest wskazywana jako jeden z najsilniejszych czynników motywacyjnych i oddziałujących na zachowania pracowników jednocześnie jest jednym z najtrudniejszych obszarów kreowania w ramach polityki HR.

Jeśli potrzebujesz wsparcia w tym temacie – zobacz nasze oferty

menedżera, doradcy, trenera, diagnosty, coacha
powiązane z tym wpisem oferty naszej grupy doradców i trenerów

Kontakt
porozmawiaj z Konsultantem

Napisz do nas
Zadzwoń +48 515-803-244

Inne powiązane wpisy:

• • 7 kluczowych czynników sukcesu w systemach MBO
  • Jak stosować S.M.A.R.T. (E.R.)
  • Premia zadaniowa – zasady i trendy w motywacji placowej
  • Nowoczesne delegowanie zadań w organizacji
  • Kwalifikacje menedżera zarządzającego w MBO
  • Strategia i polityka wynagradzania
  • Feedback 360 a zarządzanie KPI
  • Jak działa feedback 360 Competence Navigator